Eric Harris en Dylan Klebold schoten op 20 april 1999 12 studenten, een docent en zichzelf dood, vorige maand tien jaar geleden dus. Op de wikipedia staat het Columbine-drama uitgebreid beschreven, het is dan ook misschien 'de moeder aller schoolshootings', als ik dat zo oneerbiedig mag zeggen. De eerste grote en vele zouden volgen. Columbine heeft al eerder als inspiratie gediend voor kunstenaars en leverde DBC Pierre in 2003 zelfs de Bookerprize op voor de zwartgallige maar ook wat warrige roman Vernon God Little. Veel meer in druk maakte de film Elephant van regisseur Gus van 't Sant. En nu is er dan Vleugelslag van de Amerikaanse auteur Wally Lamb.
Lamb was een niet al te bekende auteur tot dat Oprah Winfrey hem met haar boekenclub omarmde en sindsdien gaan zijn boeken als warme broodjes en heeft de schrijver een sterrenstatus.
Vleugelslag is niet losjes gebaseerd op Columbine maar eerder bijna documentair: de werkelijke namen van daders en slachtoffers worden gebruikt. Lamb legt in een nawoord uit dat hij daardoor hoopt niet het lijden van de nabestaanden te hebben vergroot maar op een bescheiden manier inzicht te hebben gegeven zodat een toekomstige tragedie kan worden voorkomen. Hulde voor het nawoord trouwens, Lamb legt uit hoe de roman tot stand is gekomen, hij kwam moeilijk op gang, en hoe hij te werk is gegaan (veel onderzoek). Dat nieuwe schietpartijen door dit boek worden tegengegaan lijkt me trouwens sterk. Het boek geeft meer helderheid over de psychologie van de slachtoffers, vooral de overlevenden, dan de daders. Wat ook direct het grote verschil is met eerder genoemde uitingen waarin de focus meer bij de schutters lag. De roman is verder trouwens niet documentair maar zeer realistische fictie.
Het verhaal in het kort: Caelum Quirk en zijn vrouw Maureen geven les op de Columbine High School. Terwijl Caelum terug is in zijn geboortestreek voor de begrafenis van zijn tante, vindt de schietpartij plaats. Zijn vrouw Maureen is ooggetuige maar weet te overleven door zich op te sluiten in een kast. Daarna is niks meer hetzelfde in het leven van Maureen en Caelum. Het trauma van Maureen is enorm en heeft grote gevolgen, ze komt uiteindelijk zelf in de gevangenis. Caelum keert terug naar zijn geboortestreek waar hij ingrijpende ontdekkingen doet over zijn eigen verleden. En zo gebeurt er nog een heleboel en het is allemaal even belangrijk en noodzakelijk om deze roman tot deze roman te maken.
De titel Vleugelslag heeft te maken met de chaostheorie. U weet wel: die vlinder die met zijn vleugeltjes klappert op de Fillipijnen waardoor er een aardbeving in Italie ontstaat. Alles heeft met alles te maken wil Lamb maar zeggen. Heden, verleden en alles wat daar tussen in gebeurt. Een beetje pretentieus wellicht want de directe gebeurtenis op Columbine is de basis voor de roman, en kan niet bepaald een vleugelslagje genoemd worden. De ontwikkelingen die daardoor op gang komen zijn een directe gevolgtrekking van het schooldrama.
De chaostheorie is misschien meer van toepassing op de structuur en inhoud van de roman zelf waarin ook alles met alles te maken lijkt te hebben. Lamb doet dat met grote inventiviteit en vernuft. De verschillende verhaallijnen, perspectieven, zijpaden en gebeurtenissen komen steeds weer bij elkaar. Het is teveel om op te noemen en het zou eigenlijk moeten gaan duizelen maar dat doet het (net) niet. Wel even de kop erbij houden als het over het verleden van Caelum gaat maar uiteindelijk komt alles op zijn pootjes terecht. De eerste helft van deze roman is virtuoos, rond pagina 100 vindt de schietpartij plaats en daarna is het honderden pagina's de adem inhouden. De posttraumatische stress is pijnlijk en invoelbaar beschreven en komt extra aan door wat er recent in Apeldoorn is gebeurd. Ook heel overtuigend zijn de passages in de vrouwengevangenis waar Maureen terecht komt. Lamb weet daar het een en ander van omdat hij schrijfcursussen aan vrouwelijke gedetineerden geeft.
Een pil van bijna 700 pagina's maar geen moment vervelend of verlangend naar het einde. Integendeel. JaapLeest sluit zich bij tante Oprah aan. Een klasseschrijver, deze Wally Lamb. Tenminste in dit boek. Als er tijd is, ook maar eens zijn vorige romans (Walvismuziek en Vergeef me) lezen. Dit boek is in ieder geval een aanrader voor de vakantie: het gaat ergens over en je wilt doorlezen, of je nou in Park Lepelenburg zit of aan het strand op de Malediven ligt.Heb ik al eens eerder een 9 gegeven? Nee, nou bij deze dan.
Jaaps boekencijfer: 9.0
Geen opmerkingen:
Een reactie posten