donderdag 4 december 2008

Leeshonger

Hier geen Sinterklaas dit jaar dus moet ik mezelf maar even verwennen. Alhoewel ik iedere week een soortgelijk excuus heb om boeken te kopen. Ik had bijvoorbeeld 70 euro gewonnen bij online Yahtzee (ja, ja, hoe verzin je het - maar er zijn volgens mij ergere verslavingen) en daar mocht ik van mezelf dan weer boeken van kopen. Dat gaat altijd vijf keer zo snel als het uitzoeken van nieuwe kleding dus ligt er weer een nieuw stapeltje, terwijl ik ook nog in een dikke pil bezig ben. Maar de lange dagen zijn nog lang niet om. Hier de boeken: binnenkort zult u er hier besprekingen van aantreffen.

Aravind Adiga - De Witte Tijger

Al heel vaak laten liggen maar toch iedere keer weer even bekeken in de boekhandel dus moest het maar een keertje mee naar huis. De winnaar van de Booker Prize 2008.



Bericht aan allen - Michael Kumpfmueller

Is bij Broese Kemink boek van de maand en stond me aan te staren vanaf diverse lessenaars. Kende het boek niet en de auteur niet al zegt de titel van zijn vorige roman Lotgevallen van een beddenverkoper me vagelijk wel iets. Ik was meteen om bij de flaptekst (een minister van Binnenlandse Zaken die een sms-je van zijn dochter krijgt op het moment dat haar vliegtuig gaat neerstorten) maar eigenlijk ook al bij de aanduiding uit de Frankfurter Allgemeine Zeitung: 'De politieke roman van de eenentwintigste eeuw'.


Hans Vervoort - Het Bedrijf - Betere tijden

Deel 2 van Het Bedrijf (lees: De Weekbladpers, uitgever van o.a. Opzij en Vrij Nederland). Wie a zegt moet b zeggen en deel 1 was me goed bevallen.


Jonathan Littell - De Welwillenden

Hier ben ik zo'n honderd bladzijden in gevorderd maar dat gaat nog wel even duren want het is bijna duizend dichtbetypte pagina's lang. Een boek waar veel over te doen is want vanuit een SS-er beschreven. Het is enorm gedetailleerd maar het is vooral ook gruwelijk. Er zijn al zoveel joden afgeslacht in het stuk dat ik gelezen heb dat ik het maar een beetje ga doseren en het niet in 1 keer uitlees. Om de donkere dagen niet nog deprimerender te maken.



William Burroughs en Jack Kerouac- En de nijlpaarden werden gekookt in hun bassins

Maf boek, heb het inmiddels uit en het is echt voor de liefhebber. De vraag is nog steeds of ik daar toe behoor. Dat wist ik na het lezen van On the Road niet en dat weet ik nog steeds niet. Dit is wel een prachtige uitgave (het boek is al in de jaren 50 geschreven maar niet eerder gepubliceerd) trouwens met een verhelderende analyse en uitleg achterin, waar je beter mee kunt begin. Het boek is op feiten en volgens de achterflap 'een keiharde misdaadroman over een schokkende moord die de grondslag legde voor de Beat Generation'. De misdaad is wel hard maar wordt pas 20 bladzijden voor het einde gepleegd. Dus is het vooral veel voorspel en dan helemaal in de slepende stijl van Burrougsh en Kerouac die om de beurt een hoofdstuk schrijven. Veel drugs en alcohol en vooral veel lethargie. Niet zo cult als de uitgever ons wil doen laten geloven maar toch best aardig.
Jaaps boekencijfer: 7.2

Mohsin Hamid – De val van een fundamentalist

Intrigerende titel, dat vond ik meteen al maar het was even aan mijn aandacht ontglipt. Alhoewel ik gespitst ben op de zogenaamde ‘post 9/11’ literatuur en dit boek in 2007 al genomineerd was voor de Booker Prize. Ik kwam het tegen in de goedkope versie (tien euro!) en of het lot er mee speelt, was het thema ineens actueler dan ooit. De hoofdpersoon is namelijk een Pakistaan die zich voortdurend zorgen maakt over de spanningen tussen zijn land en India die enkele jaren geleden tot een kookpunt kwamen. De laatste tijd was de verhouding tussen beide landen redelijk stabiel maar door de aanslagen in Mumbay lijkt de zaak weer op scherp te staan. De actuele ontwikkeling maakt het boek nog een stukje interessanter omdat ik me realiseerde hoe wankel dat soort evenwichten zijn. En Mohsin Hamid, die zelf in Pakistan opgroeide, maakt duidelijk hoeveel impact dit soort kwesties op het dagelijks leven van mensen heeft. De familie van de hoofdpersoon leeft met een voortdtdurend gevoel van onbehagen en dreiging en dat heeft weer vrij ingrijpende gevolgen voor de in Amerika woonachtige ik-figuur.



De val van een fundamentalist leest als een trein en dat komt vooral door de vertelvorm. De hoodpersoon vertelt zijn verhaal aan een Amerikaanse toerist op een terras in Pakistan terwijl ze theedrinken en een maaltijd gebruiken. Er is iets vreemds met dat gesprek omdat er geen vertrouwensband is en de ik-figuur de Amerikaan probeert te overtuigen. Waarvan precies is niet helemaal duidelijk. Van zijn goede bedoelingen, van zijn waarheid? In ieder geval zit er iets broeierigs en dreigends in de overigens uiterst beleefde conversatie.
Het verhaal dat hij vertelt gaat over zijn werkzame leven in Amerika waar hij als student aan Princeton opvalt en meteen carriere kan maken. Hij blinkt uit in zijn werk en als hij dan ook nog eens de vrouw van zijn dromen ontmoet, lijkt niets een gelukkige toekomst meer in de weg te staan. Tot er na 11 september niets meer hetzelfde is, zeker niet voor een Pakistaanse Amerikaan. Hamid beschrijft de veranderingen in het leven van de jongeman op een subtiele en indringende manier. Het begint al direct met de verwarring die hij voelt na de aanslagen (hij voelt een lichte triomf)en de schaamte die daarbij hoort. Hij voelt zich anders dan zijn Amerikaanse collega's en vrienden en hij wordt ook anders benaderd en bekeken. Uiteindelijk laat hij zijn baard staan na een kort bezoek aan zijn ouders in Pakistan en is er geen houden meer aan de neerwaartse spiraal.




Er valt heel wat op dit boek af te dingen, met name dat de auteur wel erg veel kwijt wil in 200 bladzijdes en blijkbaar geen keuze kon maken tussen verschillende verhaallijnen. De vertelvorm werkt goed maar leidt tegelijkertijd ook wel wat af. Groter bezwaar is de liefdesgeschiedenis die er doorheen speelt en die een boek op zich waard is. De ik-figuur raakt in de ban van Erica, en dat is tot op zekere hoogte wederzijds. Erica is echter nog lang niet los van haar aan kanker overleden vriend. Het levert prachtige en heftige passages op maar het is wat veel allemaal.


Het levensverhaal van de hoofdpersoon is genoeg en levert een pageturner op, een boek dat je niet in één adem uitleest omdat dat fysiek onmogelijk is maar het scheelt niet veel. Het boek roept vooral vragen op: over afkomst en etniciteit en over de manier waarop mensen naar elkaar kijken, zeker na 11 september. Vragen waar de hoofdpersoon zelf nog het meest mee worstelt maar die ook bij mij als lezer achterblijven.

Jaaps boekencijfer: 8.0

woensdag 3 december 2008

De eerste liefde

Doeschka Meijsing - Over de liefde


Toch opvallend dat een literatuurprijs meestal weer goed is voor een hoger verkoopcijfer. Meijsing ligt weer prominent op de boekentafels en staat hoog (nummer 10 deze week) in de bestsellerlijstjes. Altijd lastig om een boek nog helemaal onbevangen te lezen als er al zoveel over gezegd en geschreven is en in dit geval dan vooral in positieve zin. Ik pretendeer niet het beter te weten dan de AKO-jury (al had mijn lijstje met genomineerden er heel anders uitgezien) maar ik ben iets minder enthousiast. Misschien dat Meijsing de prijs ook een beetje voor haar hele oeuvre heeft gekregen en niet alleen voor dit boek. In ieder geval verdient ze het wat mij betreft meer dan Leon de Winter, de andere genomineerde die ik las.



Het meest opvallende aan dit boek is natuurlijk dat het autobiografisch is en dat het om een love-story gaat die publiekelijk bekend was. Meijsing heeft jarenlang een relatie met journaliste Xandra Schutte die het ineens met de mannelijke publicist H.J. Schoo doet (inmiddels overleden) wat zo'n beetje iedereen weet behalve de schrijfster. In die tragedie ligt de basis voor het boek.


Hoofdpersoon Pip is dus in de steek gelaten en moppert en rouwt daar het hele boek door over. Gelukkig is daar goede vriend Jason die haar met relativering en spot weer wat aan de praat krijgt. Dan is er een auto-ongeluk en oh, groot toeval - de hoofdpersoon redt het leven van een oude liefde.

Je kan het een cirkelvertelling noemen, al weet ik niet of dat een literaire term is. Voor columns gaat het wel op, heb ik net in een cursus geleerd. De roman begint en eindigt met deze jeugdliefde. Een lerares met een verhaal. Die ontmoeting en haar indrukwekkende relaas onthoud ik van deze roman. Dat gaat echt over de liefde. Het gemopper en geklaag over andere vrouwen waar ze ooit verkering mee had, raakt me nauwelijks. Misschien door de stijl en taal van Meijsing. Al die ex-vriendinnen komen maar niet tot leven. Het draait dan ook allemaal om Meijsing zelf, om Pip. Natuurlijk is Pip woedend en verdrietig maar ze is vooral ook een enorme zeur en haar schaamte ervaar ik dan weer niet zo sterk. Pip worstelt een eind in de rondte en ik aanschouw het gelaten. Al die ex-vriendinnen komen maar niet tot leven en met de hoofdpersoon weet ik het wel na tweederde van het boek. Net als ik me afvraag wat ik toch mis en wat al die critici en de jury er wel in zien, komt de oude lerares van Pip, Buri Vermeer, weer voorbij. En heb ik het boek toch niet voor niks gelezen.

De eerste liefde van Pip. Voor mij is zij de hoofdpersoon van Over de liefde. Want al dat getreur over mislukte relaties is 1 maar hier gaat het om de Eerste Liefde. Die allereerste liefde, mijn hemel, dat is geen kattenpis. Die zet de toon. Je hebt van die schilderijen waar vooral je valt vanwege iets wat niet meteen op de voorgrond staat. Een bepaalde kleur of een figuurtje op de achtergrond. Zonder dat zou het niks zijn. In de ontmoeting tussen Pip en Buri gaat de roman echt zinderen. Meijsing heeft ineens veel minder woorden nodig om echte emoties neer te zetten. Juist omdat er tussen die woorden een heel leven valt te ontwaren.

Dat haal ik er dan weer uit want in de meeste recensies ligt de nadruk op heel andere zaken. Maakt niet uit. Het gaat tenslotte allemaal over de liefde!


Jaaps boekencijfer: 7.0