donderdag 14 mei 2009

Al dan niet op de hurken

Bregje Boonstra - Wat een mooite. Hoogtij in het kinderboek in acht portretten.






Bregje Boonstra was jarenlang boekenrecensent van NRC en de Groene Amsterdammer en voor mij persoonlijk een voorbeeld. Ze weet veel en ze schrijft haar kennis en oordeel op een afgewogen manier op. Ze hoort bij de grand old ladies van de Nederlandse jeugdboekenkritiek, samen met bijvoorbeeld Joke Linders. Boonstra's magnum opus is nu verschenen, een boek met acht portretten van Nederlandse jeugdboekenauteurs die volgens haar het verschil maakten. Met de nadruk op maakten want volgens Boonstra ligt er een periode van hoogtij achter ons, in de laatste twee decennia van de vorige eeuw, en staan de opvolgers van kwalitatief hoogstaande jeugdboekenauteurs niet bepaald te dringen. In Vlaanderen nog meer dan hier bij ons en dat is een terechte constatering.

Al blijft de eeuwige discussie wat een jeugdboek tot een interessant en bijzonder jeugdboek maakt. Is dat de thematiek en de taal en vooral: hoe belangrijk is de mening van kinderen. Is de schrijver zich tijdens het schrijven bewust van het feit dat hij of zij voor kinderen schrijft en in hoeverre gaat ie dan op de hurken? Een terugkerend item is ook het al dan niet aanwezige minderwaarheidigheidscomplex. Zijn jeugdboekenschrijvers eigenlijk auteurs die het niet aandurfden om een roman voor volwassen te schrijven? Of kunnen ze het eenvoudigweg niet?
Het zijn vragen die allemaal voorbij komen in deze mooie bundel die de titel ontleent aan een verhaal van Paul Biegel. Biegel is de enige van de geportretteerden die niet meer leeft en wiens boeken niet door Querido worden uitgeven. De anderen zijn: Toon Tellegen, Joke van Leeuwen, Imme Dros, Els Pelgrom, Wim Hofman, Peter van Gestel en Guus Kuijer. De belangrijkste overeenkomsten zijn dat ze allemaal de Theo Thijssenprijs wonnen en volgens Boonstra in ieder geval een klassiek kinderboek schreven.

Boonstra schreef de portretten aan de hand van uitgebreide gesprekken met de auteurs en herlezing van het oeuvre. Daardoor is het boek direct een naslagwerk waar het over deze belangwekkende auteurs gaat. Natuurlijk is het boek incompleet en zijn het de keuzes van de auteur. Wat mij betreft hadden Sjoerd Kuyper en Ted van Lieshout ook plaats genomen in de draaimolen op de cover.

Het interessantse portret is dat van Peter van Gestel die boeiende uitspraken doet als: 'De valkuil van het kinderboek is vooral de zichtbare bedoeling. Vaak draaien auteurs een verhaal zo dat ze iets duidelijk kunnen maken. Daar ben ik niet dol op. Je moet als schrijver geen dingen willen bedoelen. De moelijkheid is ook niet zozeer wat er op het niveauv an de taal staat, maar eerder wat er wordt weggelaten.' Wat ik dan weer niet wist is dat Peter van Gestel meer dan 20 jaar voor de NCRV werkte en ongeveer met pensioen moet zijn gegaan toen ik er binnenkwam.

Het is een heerlijk boek, vol mooie illustraties, prachtig vormgegeven en behoorlijk compleet. De cover is erg leuk, herken jij alle schrijvers? Misschien wel vakliteratuur, je moet iets meer dan gemiddeld van jeugdboeken houden, maar dat doe ik, dus dat kwam goed uit!

Jaaps boekencijfer 8.2

Geen opmerkingen: