Mooi mens, die Anna Enquist, in de zin van: mooi oud. Ze debuteerde pas op haar 46e en dat is hoopgevend voor al die Nederlanders die nog zo graag een roman willen publiceren, dat zijn er meer dan een miljoen.
Enquist is trouwens nog maar 63 maar ze heeft iets getekends met dat grijze haar en die groeven in haar gelaat. Dat heeft natuurlijk ook te maken met het verliest van haar dochter bij een verkeersongeluk, die tragische gebeurtenis die het thema vormt in Contrapunt.
Noem mij een barbaar maar ik weet niets tot weinig van Bach, de piano hier in huis blijft al jaren onaangeroerd en de Goldbergvariaties van Johann S.: het zal wel. Klassieke muziek heeft niet mijn interesse al kan ik er best van genieten maar ik heb er geen verstand van op een theoretisch niveau. Dat zet me als lezer van deze roman meteen op achterstand want het gaat voortdurend over toonsoorten, meerstemmigheid, zesachtste maten enzovoort. Neem een zinsnede als dit: "De dertiende variatie, de eerste met een echt langzaam tempo, een trieste sarabande omrankt door eindeloze guirlandes van tere nootjes, weliswaar in majeur...". Niet dat het automatisch een probleem is, dat ik weinig verstand of binding heb met het onderwerp van een boek. Ik besprak hier onlangs nog die prachtige roman over Lapland terwijl ik nooit in Lapland ben geweest. Bij deze roman is het echter wel hinderlijk om dat werk van Bach niet te kennen. Het boek is volledig geconstrueerd naar al die variaties en ieder hoofdstuk begint met een notenbalk.
Van Het Meesterstuk en Het Geheim herinner ik me toch vooral de knappe constructie die een combinatie van diepgang en leesbaarheid opleverde. Bij Contrapunt gaat dat niet op, het stoort en het leidt af van waar het werkelijk om gaat: dat is het verhaal van een moeder die de dood van haar dochter verwerkt. Pas op driekwart van het boek ga ik meevoelen met de vrouw (die jammer genoeg afstandelijk als 'de vrouw' en ze wordt aangeduid) en haar tragiek. Dan komt er ook wat meer vaart in het boek en verdwijnt Johann S. Bach iets meer naar de achtergrond.
Ongetwijfeld klopt het allemaal als een bus, de hele opzet van de roman met al die variaties en het grote contrast tussen buiten en binnen. Tussen de kleine wereld van de vrouw en haar verdriet en de grote wereld die gewoon doordraait. Maar de vrouw blijft voor mij teveel op afstand, ik voel haar verdriet niet mee, ik speel geen piano met haar en begrijp maar niet waarom ze zich zo druk maakt om die variaties. Misschien als Enquist voetbal als metafoor had gekozen,waar ze ook vaak over schrijft in bijvoorbeeld Hard Gras, en wat dan weer wel in mijn belevingswereld past; misschien dat het verhaal me dan direct bij de strot had gegrepen. Ik denk dat het echt een boek is voor liefhebbers van klassieke muziek. Ook in haar andere romans speelde die muziek een rol maar veel minder dwingend dan hier.
Jaaps boekencijfer: 6,5
Geen opmerkingen:
Een reactie posten