De stroom aan roddels, geruchten en hele en halve waarheden over het vermeende dubbelleven van Jörg Haider is welkome en smakelijke kost en leidt de aandacht even af van die maar voortijlende kredietcrisis. Dat de conservatieve populist de herenliefde consumeerde en daarbij een voorkeur had voor knapen beneden de dertig, was al een publiek geheim maar ligt na zijn dood op straat. Over de doden niets dan goeds en feitelijk is er natuurlijk weinig aan de hand behalve dan dat het ongemak en de verlegenheid van Haiders politieke bondgenoten vermakelijk is om te volgen. Het gezegde: er ligt een lijk in de kast, krijgt hier wel een heel dubbelzinnige betekenis.
Toevallig las ik net het boek Een Volmaakte Kelner van Alain Claude Sulzer dat zich dan wel in een ander land (Zwitserland) en in een andere periode (vlak voor de Tweede Wereldoorlog) afspeelt maar de benepenheid en zwijgzaamheid rond homoseksualiteit heeft misschien toch wel het karakter van die naties te maken, die daar zo ingeklemd in de bergen liggen. Verder zijn er niet zoveel overeenkomsten tussen deze roman en de zaak Haider want die laatste geeft toch een wat nare smaak terwijl dit boek zindert van de liefde en erotiek. Al is het uiteindelijk een uitermate pijnlijk en treurige affaire die Sulzer zijn hoofdpersoon ‘Monsieur Erneste’ laat beschrijven. Erneste is kelner in een hotel in Zwitserland en wordt na dertig jaar door een brief herinnerd aan de passionele relatie met Jakob, een andere kelner, die zijn verdere leven zo’n beetje heeft beheerst. Ze houden van elkaar, ze doen het met elkaar op een klein zolderkamertje in het hotel, ze zijn een perfect stel. Totdat Jakob besluit mee te reizen met een geheime minnaar die gast in het hotel was.
De liefde is van een grote schoonheid, het verraad is bijna nog mooier en de manier waarop Sulzer dat weet te verwoorden is adembenemend. Hij laat de lezer in de huid van die wat stijve Erneste kruipen door heel beheerst met de taal om te gaan. Het is nergens overdadig en dramatisch en misschien juist daardoor zo aangrijpend om niet bijna de wat overdreven term ‘hartverscheurend’ te gebruiken. Een recensent van The Guardian gebruikt de zinsnede ‘discreet en tactvol maar ook verontrustend’ en dat is treffender dan ik het zelf zou kunnen omschrijven. Ingehouden, wil ik er nog aan toevoegen. Terwijl de hoofdpersoon het eigenlijk allemaal van de daken wil schreeuwen en bijna uit elkaar barst, blijft hij de volmaakte kelner. Die beheerstheid maakt het ook in alles het tegenovergestelde van het flamboyante leven van Haider; wel net zo geheim misschien maar toch heel anders.
Het is geen expliciete homoroman, juist ook omdat het nogal universeel is beschreven en het over herkenbare thema’s als liefde en verraad gaat. Maar het spreekt mij wel extra aan omdat homoseksualiteit er een rol in speelt; dat maakt het toch wat meer invoelbaar.
Het is zo’n boek dat lijkt voort te kabbelen maar waarin zich onder de oppervlakte veel afspeelt. Aan het slot van het boek net weer iets te veel naar mijn zin, daar krijgt het verhaal een wending die niet aansluit bij de rest van de roman en in mijn ogen ook niet zo functioneel is. Dat maakt het boek net niet helemaal perfect, net niet boven de 9.
Jaaps boekencijfer: 8.8
Geen opmerkingen:
Een reactie posten