donderdag 2 juli 2009

Kilo's zwijgzaamheid

Gerbrand Bakker – Juni



Interessanter dan Juni van Gerbrand Bakker zelf zijn de recensies over het boek. Het Parool begon en daarna volgden vrijwel alle grote kranten en bladen. Bijna fanatiek werd het de grond ingeschreven. Niet helemaal eensgezind want de Libelle vindt het prachtig en ook vooral niet- professionele literatuurliefhebbers zijn een stuk milder. Zelf kan ik me aardig vinden in de
uitvoerige bespreking van Jeroen Vullings in Vrij Nederland. Hij raakt net als ik tureluurs van de verschillende perspectieven. Het zijn er niet eens zoveel maar toch was het me meerdere malen niet duidelijk wie er aan het woord was en waarom. Het duurt zeker tot op een derde van het boek voordat ik er een beetje in zit. Alhoewel: de eerste paar bladzijden zijn fenomenaal. Daar ligt het perspectief bij de oude koningin Juliana, dat is dan weer niet te missen. Ze is op werkbezoek en op haar eigenzinnige, wat zeurderige, manier beschrijft ze mensen en gebeurtenissen. Genieten geblazen. Ging het maar zo door. Het is helaas alleen maar de aanzet tot een familietragedie. Het dochtertje van de Kaantjes is omgekomen op die bewuste dag dat de koningin het dorp bezocht. De bakker reed haar buiten zijn schuld aan en daarna is in vele levens niets meer het zelfde.
Net als in het Boven is het Stil opnieuw het platteland, moeizame familieverhoudingen en kilo's zwijgzaamheid, norsigheid en nukkigheid. Je moet er van houden en dat doe ik wel maar het valt allemaal wat minder op zijn plek dan in het vorige, zo bejubelde, boek. Weer een ouder op zolder, dit keer in het hooi. Weer homoseksualiteit tussen de regels door. Het is allemaal wel aardig maar het greep me niet echt. Volgens Jeroen Vullings is Juni 'literair een mislukking is'. Dat is nogal een statement en ik zou het niet voor mijn rekening willen nemen maar ik heb er dan ook niet voor geleerd. Bovendien vind ik het totaal oninteressant. Wat is dat nou voor pretentieus gezemel: een literaire mislukking. Een boek bevalt de lezer, is spannend, ontroerend, boeiend, prikkelend enzovoorts. Maar of het al dan niet literair gelukt is, het zou wat.



Bakker is een fascinerend mannetje. Ik lees zijn weblog (www.gerbrandsdingetje.nl) regelmatig, vaak lekker cynisch maar ook met veel oog voor detail en natuur. Beetje nurks en hoekig. Maar volgens mij is hij trouwens zo ijdel als de neten. Ik maakte hem eens mee op zo'n avond in de boekhandel en hij kreeg maar geen genoeg van de complimenten van de aanwezige leesclubdames. Logisch, zou ik ook hebben als schrijver. Doe je het toch voor. Maar toen hij later wat mompelend en niet al te geinteresseerd reageerde, tijdens een praatje dat ik met hem maakte, was ik natuurlijk verbolgen. Moet je bij mij niet doen. Ik sprak hem aan op Perenbomen bloeien wit, zijn eerste roman en destijds als jeugdroman gepresenteerd. Ook al met homoseksualiteit in 1 van de rollen. Mooi boek. Misschien moet hij dat maar weer eens doen: een jeugdboek schrijven.
Een poos geleden schreef ik hier uit te kijken naar de nieuwe Wieringa en de nieuwe Bakker. Ze vallen beide niet mee maar Gerbrand Bakker wint het toch ruimschoots. Dus als je moet kiezen tussen deze twee... Maar je kunt ook heel wat anders gaan lezen.
Jaaps boekencijfer: 6.7


2 opmerkingen:

MichaM zei

"Maar of het al dan niet literair gelukt is, het zou wat." Precies! Dat boeit alleen de snobs die alleen "Literatuur" lezen omdat ze zich dan verheven voelen boven de rest, of zo (even kort door de bocht).

Raak je niet een beetje gedesillusioneerd nu de boeken waar je naar uitkeek niet zo goed bleken te zijn als de boeken waardoor je ernaar uit ging kijken?

Katrien zei

@Micha: Hmm, dat gebeurt me heel vaak, maar de laatste tijd gelukkig veel minder...:-)