Homoseksualiteit en jeugd- en kinderboeken: het blijft een hobbelig paadje. Er is het nodige uitgeprobeerd op dat gebied. Heel expliciet (Caja Cazemier) en heel impliciet (Aidan Cahmbers) en veel er tussenin (De Trimbaan van Imme Dros, De Bijenkoningin van Veronica Hazelhoff). Ted van Lieshout in het Nederlandse taalgebied de meester op dit gebied met zijn broeierige gedichten en het onvolprezen Gebr. Jongeren met homoseksuele gevoelens verslinden ongetwijfeld dit soort boeken en in dat opzicht kan je stellen: hoe meer, hoe beter.
Aan de andere kant is het een thema dat al snel vooral problematisch en al te duidelijk wordt behandeld en daardoor plat wordt. Net als seksualiteit zelf vergt homoseksualiteit de nodige sensitiviteit en creativiteit van schrijvers. Het kan wonderschoon zijn als het theatrale wordt vermeden en het poëtische wordt benaderd, om er maar eens een mooie zin aan te wijden.
En dan is er nu Blijf van me af! van Mohamed Sahli, de man van schrijfster Lydia Rood, het eerste boek dat hij in zijn eentje schrijft. Het gaat niet zomaar over homoseksualiteit, maar over de homoseksuele gevoelens van een Marokkaans jongetje. Dat kenden we nog niet. Ook nog eens een islamitisch jongetje, al speelt dat gegeven geen rol van betekenis, zijn afkomst brengt al genoeg met zich mee.
De twaalfjarige Ali kent homo vooral als scheldwoord, zijn vrienden houden er maar niet over op. Een personage van twaalf jaar is vrij jong voor dit thema maar Sahli doet dat knap. Ali is volstrekt geloofwaardig in zijn gevoelens en twijfels en begeertes. Wat Sahli heel knap doet is het beginnende gevoel van spanning beschrijven van de ontluikende seksualiteit. Eigenlijk is er nog helemaal geen sprake van seksualiteit maar van intimiteit: van de warmte van dat been tegen het jouwe.
Hun knieën raken elkaar. Knieën schrikken nergens van - tenminste, deze knieën niet.
En zoenen met meisjes is niet leuk, wat vinden die andere jongens daar nou zo geweldig aan.
Sahli kiest als decor een schoolexcursie naar de Hoge Veluwe waar Ali met zijn vrienden ontnsapt aan het museumbezoek en ze lekker door de bossen gaan crossen op hun fietsen. Tijdens het stoeien krijgt Ali het om meerdere redenen warm. Hij wordt min of meer gedwongen om te zoenen met Fatima om voor zijn vrienden de schijn op te houden. Maar hij kan het niet. Hij zit met zichzelf in de knoop. Wat is er nou precies aan de hand? Hoe met dat met zijn vrienden, met zijn ouders? Maar hij zwelgt ook weer niet in het probleem. Hij is vooral in de war, zoals de meeste jongens van die leeftijd in de war zijn over hun homoseksualiteit.
Sahli laat Ali niet ten onder gaan in eenzaamheid maar voert een empathische moeder op en Amir, een andere Marokkaanse jongen die het goed kan vinden met meisjes en Ali wel begrijpt. Het blijft allemaal wat in het midden maar ook weer niet. Sahli schreeft een gedurfde en ingetogen raamvertelling die niet uitblinkt in poetische taal maar wel een subtiele benadering kent. Het is geen probleemboek geworden, het thema wordt niet uitgeplozen en uitvoerig geanalyseerd maar stipt een gegeven aan: ook een Marokkaanse jongen kan homoseksuele gevoelens hebben. Waarvan akte!
Jaaps boekencijfer: 7.5
Geen opmerkingen:
Een reactie posten