maandag 3 november 2008

Voorzag Hitler onze verwarring?

Hans Műnstermann – Land zonder Sarah

'Van de winaar AKO Literatuurprijs 2006' staat er als aanprijzing op de cover. De bekroning van De Bekoring was destijds een behoorlijke verrassing en blijkt goed voor de verkoop: er zijn er volgens de uitgever bijna hondderdduizend van verkocht. Dat boek was het vijfde uit een cyclus over Andreas Klein (waar ik er overigens geen 1 van las), dit nieuwe boek is waarschijnlijk een eenmalige expeditie.



Moet ik nu gaan uitleggen waar het over gaat? Mijn hemel, dat valt niet mee. Ik durf het nauwelijks omdat ik bang het niet helemaal goed te hebben begrepen en daardoor onjuiste dingen doorgeef. Zeker als ik de recensie van Arjan Peters in de Volkskrant lees die het blijkbaar allemaal wel helemaal begrepen heeft.

In ieder geval komt Hitler in het boek voor, en een hoofdpersonage dat Wolf heet. In mijn beleving droomt Hitler een droom die zich afspeelt in onze tijd waarin Pim Fortuyn aan de macht is en er een moord gepleegd is op een jonge tv-ster van Chineze afkomst. Hitler belt zijn vriendin om de droom te vertellen en daardoor speelt het verhaal zich zowel in 1940 als in deze tijd af. Munstermann doet gekke dingen met de tijd en ik begrijp dat dat zijn handelsmerk is maar het valt als lezer niet mee om het spoor helemaal te volgen. Moeten we nu concluderen dat er volgens de auteur parallellen lopen tussen de nazi-periode en onze huidige tijd? Heeft Hitler al voorzien wat er nu gebeurt. Munstermann schetst een Nederland dat uit het lood is geslagen maar hoe dat precies komt en waar dat heen gaat? Vragen dus, heel veel vragen na het lezen van dit boek.

Het boek is hallucinerend en tot op zekere hoogte ging ik mee in de trip. Er lopen veel lijnen door elkaar heen en dat is geen probleem maar het liefdesverhaal vond ik wat minder boeiend dan de politieke en maatschappelijke rode draad. Er wordt veel aangestipt, veel gesuggereerd en het gaat absoluut niet over niks. Maar waar het precies wel over gaat? Ik durf het nog steeds niet te zeggen.

Wolf zegt op een gegeven moment tegen Eva: Ik ben niet verantwoordelijk voor mijn dromen. Dat is voor mij wel zo’n beetje de kern van het boek. Het gaat over verwarring, zinsbegoocheling en misschien wel vooral over een nachtmerrie. Dat is het boek zelf uiteindelijk niet. Maar het is wat mij betreft ook niet bepaald de natte droom van een boekenliefhebber. Het is gedurfd en het is knap geschreven maar ik had er graag wat beter mee uit de voeten gekund.

Jaaps boekencijfer: 6, 8

Geen opmerkingen: