Tot zover JaapLeest.Blogspot.com...

....want JaapLeest gaat vanaf vandaag als zelfstandige website op http://www.jaapleest.nl/


Een website met nieuws en recensies over vooral jeugdboeken. Bovendien zijn de radiobijdragen voor SnoTime! er terug te luisteren. Natuurlijk blijf ik alle boeken bespreken die ik lees maar de nadruk ligt nog meer dan nu op jeugdboeken.


Klik dus hier. Zet hem bij je favorieten, stuur de link door aan al je boekenvrienden, lezende kinderen, jeugdboekenliefhebbers en, jonge ouders en klik er veel op want er komen veel meer nieuwsberichten en recensies dan hier het geval was.


De nieuwe website was er nooit gekomen zonder het enthousiasme, de support en alle inzet van mijn goede vriend Olaf Veerman. Ik ben hem ongelooflijk veel dank verschuldigd en ben enorm trots op het resultaat.


Bedankt voor het volgen van deze blog. Tot ziens op de website!!!!


Jaap Friso

Steeds een koekje minder

Ted van Lieshout & Sieb Posthuma - Koekjes!

Het prentenboekje bij de Kinderboekenweek was vaak het ondergeschoven kindje maar dat is nu anders. Voor het eerst met harde kaft op een behoorlijk formaat en de CPNB kreeg het geluk in de schoot geworpen. Zowel Van Lieshout als Posthuma vielen onlangs in de grote prijzen (resp. Theo Thijssen Prijs en Gouden Penseel en samen nog eens een Zilveren Griffel voor Spin op Sokken)die met veel publiciteit gepaard gingen. Zowaar een koningskoppel dus en dat bewijzen ze met Koekjes! dat tijdens de komende Kinderboekenweek van 7 tot en met 17 oktober voor 5 euro te koop is. Geen geld voor een geweldig leuk boekje.

Er is een koekentrommel met 8 koekjes maar daar verdwijnt er steeds 1 uit. Diederik is iedere keer in de buurt en wordt er op aangekeken. 'Was jij het Diederik?' 'O nee, mama, niet ik!' Want er kwamen 8 kabouters, of 9 brandweermannen of 10 agenten met politiehonden aan. Steeds 1 minder en steeds 1 meer dus. Tellen en getallen is ook een van de aspecten van Spin op Sokken maar waar het daar nogal rommelig is uitgevoerd, is dit boekje volledig in balans. Er zit een prettige kadans in de rijmpjes die werkelijk smeken om voorgelezen te worden, mede door de consequente herhalingen. Je zou ze bijna gaan zingen. Posthuma laat zich van zijn beste kant zien met krachtige tekeningen zonder overbodige frutsels. Diederik is een parmantig ventje en het design van de koektrommel en vooral bij de bijpassende jurk van moeder zijn beeldig. Kortom: meenemen voor die 5 euro en dan maar een pak koekjes minder.

Jaaps boekencijfer: 8.8

Een zeer geschikt geschenk voor de kinderboekenweek

Jan Paul Schutten - De wraak van het spruitje (kinderboekenweekgeschenk 2009)
Graaf Sandwich en andere etenswaardigheden.


Non-fictie voor de jeugd is hot, zei de directeur van het CPNB, bij de presentatie van de kinderboekenweek 2009. Daarom is voor de tweede keer binnen drie jaar een non-fictie auteur gevraagd het kinderboekenweekgeschenk te schrijven. De eer viel te beurt aan Jan Paul Schutten, de winnaar van de Gouden Griffel van vorig jaar en de man van Bibi Dumon Tak, een non-fictie schrijfster die twee jaar geleden deze taak op zich nam. Schutten ging aan de slag en schreef De wraak van het spruitje maar daarvoor had de medewerking van o.a. Coca Cola en McDonalds nodig en het was blijkbaar niet helemaal zeker of dat ging lukken. Daarom schreef hij voor de zekerheid al vast nog maar een boekje met etenswaardigheden en daarom zijn er nu 2 boekjes die zo’n beetje over hetzelfde gaan en elkaar zelfs deels overlappen. Het grote verschil is dat de één gratis is (bij besteding van een bepaald bedrag) en de ander geld kost.

Het gratis boekje is verreweg het leukst. In De wraak van het spruitje probeert Schutten een manier te vinden om het verreweg meest gehate voedsel door kinderen toch populair te maken. Hoe brengen we het spruitje aan het kind? Schutten gaat bijna als een onderzoeksjournalist te werk en onderzoekt waarom het spruitje niet lekker is en hoe het in de markt te zetten is. Hij eet met twee kinderen bij een sterrenrestaurant eten en gaat langs bij o.a. de McDonalds en de universiteit van Wageningen en komt uiteindelijk terecht bij kok Pierre Wind die een spruitjesburger samenstelt die op kinderen wordt getest. Het is een vermakelijke zoektocht waarin we van alles aan de weet komen over voedsel, smaak maar ook over de markt en marketing. De spruitjesburger wordt getest op kinderen waarbij ze enigszins in de maling worden genomen. Bij de presentatie van het boekje heb ik de burger mogen proeven, hij bestaat echt! Een leuk en grappig boekje en een heel geschikt kinderboekenweekgeschenk waarbij je nou eens niet het gevoel hebt dat de auteur zich moest beperken. Minder te spreken ben ik over de illustraties van Taufiq de Water die nogal zwaarmoedig en duister zijn en niet matchen met dit leuke en lichtvoetige boekje.

De illustraties in Graaf Sandwich en andere etenswaardigheden van Jeroen Funke zijn juist weer erg goed. Funke geeft op cartooneske wijze spitsvondig commentaar geeft bij de verhaaltjes over eten. Leuke verhaaltjes van dezelfde met talloze weetjes waar ik hier kwistig mee zou rond kunnen strooien. Dat de chips nogal per ongeluk zijn ontstaan, dat de graaf van Sandwich graag gemakkelijk eten wilde tijdens het kaarten en dat alleen de hagelslag van Venz hagelslag mag eten en al het andere slechts chocoladehagel. Het boek puilt uit van dit soort wetenswaardigheden en daar zitten zeker genoeg leuke en grappige tussen maar het is een allegaartje, een soort ratatouille, om maar even in stijl te blijven. Schutten schiet van hot naar her en het gebrek aan thema en lijn, wreekt zich in dit boekje. De verhaaltjes zijn bovendien tekort, te willekeurig en te lollig om te overtuigen. Schutten is soms heel stellig zonder dat hij aan onderbouwing doet. Hij stipt dingen aan en wij moeten het maar geloven en dat komt soms wat betweterig over. Leuk boekje maar naast De wraak van het spruitje doet het wat flodderig aan.

Jaaps boekencijfer:
De wraak van het spruitje 7.8
Graaf Sandwich 6.9

Dromen vasthouden, ondanks alles

Vrank Post - Kapot!

De derde jeugdroman van Vrank Post die gespecialiseerd lijkt in rauwe realistische boeken over hedendaagse jongeren in een multiculturele samenleving. In Kapot! komt de wereld van voetbalhooligans en Turkse moslimjongeren samen. Erik en Naima komen uit volstrekt verschillende milieus en leren elkaar gedwongen kennen. Erik wil ondanks zijn afkomst iets van zijn leven maken. Zijn broer is een halve crimineel en zijn moeder ligt de hele dag op de bank. Naima komt uit een modern Turks islamitisch gezin en studeert geneeskunde. En dan is er nog Sahin, de broer van Naima, die we kennen uit vele AIVD-rapporten over de radicalisering van islamitische jongeren. Vanuit drie verschillende perspectieven worden we meegenomen in een verhaal vol vaart.

Het verhaal leest als een filmscenario. In een film pik je waarschijnlijk sommige dingen nogwel die hier toch net iets te onwaarschijnlijk zijn. De samenloop van toevalligheden is wel heel uitgebreid en vooral het bombastische slot werkt bijna op de lachspieren. Ik dacht: 'Hij zal toch niet ook nog....'. Maar dat gebeurt wel en dat is een smet op dit verder zeer actuele en relevante boek. Om niet te zeggen: bijna noodzakelijke boek. Als Post zijn fantasie in toom weet te houden, wordt hij een belangrijke jeugdboekenauteur.

Post kent geen terughoudendheid en taboes in de omschrijving van de jeugdcultuur. Het vloekt, tiert en raast en is boos, onzeker en bang. Hij maakt het niet mooier dan het is maar kijkt er ook niet van boven op neer, zoals sommige jeugdboekenschrijvers. Hij lijkt de wereld die hij beschrijft goed te kennen want hij gebruikt de juiste woorden. Ondanks de ellende zit er iets van hoop in het boek. Jongeren die door grenzen heen breken en hun dromen vasthouden, ondanks alles.

Jaaps boekencijfer: 7,8

Komische politieroman

Mirjam Oldenhave - Bokma & Bo. Briljant!

Een heuse politieroman waar in rechercheur Johnnie Bokma een inbraak op moet lossen bij de schatrijke zakenman Luitink. Hij wordt ongewild met een miniscuul hondje opgezadeld en krijgt ongevraagd hulp van Bo. Het zijn 'doldwaze' ontwikkelingen maar zo'n term doet Oldenhave te kort. Het is dol en dwaas maar er zit lijn in, het is knap geconstrueerd en het is vooral erg grappig. Zowel de verwikkelingen als het taalgebruik als de personages. Bo is innemend, de uitvinder Kees is treffend sloom neergezet en Bokma is echte politieman. Het wordt niet te flauw.

Mirjam Oldenhave schrijft op haar website dat ze het 'heel erg spannend' wilde maken. Dat is niet gelukt want de afloop is redelijk voorspelbaar maar dat is niet erg. Bokma & Bo is vooral humoristisch, onderhoudend en origineel. De komische politieroman, bestond die al? Bij deze dan.

Jaaps boekencijfer 8.1

De puntjes over elkaar

Unni Lindell en Fredrik Skavlan - Enge Ella en de nachtschool - de eerste waarheid

Ella is een jonge spook in opleiding. Overdag is ze een lapje stof dat in de stellingen van de textielfabriek ligt te slapen. 's Nachts is ze een spook dat naar de School voor Jonge Ongeletterde Spoken gaat. Een nogal eigenwijs en lastig spookje, onze Ella. Ze knijpt er nogal eens tussenuit en kan het niet met iedereen even goed vinden. Maar ze heeft dan ook wat te verstouwen gehad, haar moeder is verdwenen en ze groeit op bij haar familie die haar niet bepaald omarmen. Ella ontmoet een mensenkind met wie ze naar Parijs gaat om haar nichtje te redden die mede door Ella's schuld tot handtas is vermaakt.

Ik ben een groot fan van De Mennyms, een serie over een lappenpopfamilie, die tot leven is gekomen maar dat mogen de normale mensen niet weten. Deze spokenfamilie heeft daar iets van weg. De kunst van het scheppen van dit soort werelden zit hem in de geloofwaardigheid en in de details. Lindell heeft goed nagedacht over haar spoken. Ze slaan niet de armen over elkaar maar hun puntjes. En op school wordt ze geleerd dat monsters, heksen, trollen en reuzen niet bestaan. Dat is onzin maar spoken bestaan wel en het is eenmissie om het geloof van kinderen in spoken in stand te houden.

Sommige volwassenen zullen Unni Lindell kennen van haar zeer succesvolle thrillers. De illustrator Fredrik Skavlan is bij ons niet bekend maar is in Noorwegen een vermaarde televisiepresentator. De Noorse Paul Witteman, zeg maar. Uiteraard is Enge Ella in Noorwegen dan ook meteen een doorslaand succes. Dit is het eerste deel van een tiendelige serie waarin Ella in ieder deel achter een nieuwe waarheid komt in een andere wereldstad. In deel 1 belandt ze in Parijs en krijgt ze hulp van beroemde geesten als Victor Hugo en Leonardo da Vinci.

Het boek is goed vertaald door Paula Stevens die waarschijnlijk op dezelfde problemen stuitte als de vertaler van Harry Potter: veel namen en begrippen waarvoor nog geen Nederlandse taal was. De gekke personages kregen maffe namen als Sofia Stuipenophetlijf, Krimpelientje en Flinke Fietje. Een spook dat eng doet, doet 'uggy' en om groter te worden 'woezelt hij zich op'. Spoken hebben zo hun eigen vocabulair. Er staan zinnen in als 'waar ben jij in linnenlodenlakensnaam mee bezig'. Enge Ella heet in het Noors trouwens Nifse Nella, ook prachtig.

Een geestig en origineel boek met een enigszins opgelegd educatief karakter maar dat is voor de kniesoor. Het hangt van de volgende delen af of ik Ella en haar familie in mijn hart sluit. Voorlopig mag ze naar binnen, ze kan gewoon door het sleutelgat.

Jaaps boekencijfer: 8.1

Het jaar van Ted

Ted van Lieshout - Hou van mij - bijna alle gedichten 1984 -2009





Vandaag krijgt Ted van Lieshout de Theo Thijssenprijs 2009 uitgereikt en JaapLeest feliciteert hem daar van harte mee!

Het is zo'n beetje het Ted van Lieshout jaar want er lijkt iedere maand wel een boek van hem te verschijnen. Absoluut hoogtepunt in al deze uitgaven is Hou van mij. Een lijvig boekwerk waarin
13 bundels zijn opgenomen en nog een aantal nieuwe sonnetten zonder tekst. Bovendien zijn de meeste van alle illustraties erin opgenomen en een interessant deel van het boek is dat waar Van Lieshout ingaat op de manier waarop de bundels en de illustraties tot stand zijn gekomen. Daaruit blijkt zijn enorme drang om zichzelf telkens opnieuw uit te vinden, om uitdagingen aan te gaan en nieuwe materialen en vormen te onderzoeken.

Deze verzameling gedichten mag uniek genoemd worden. Een monument in de jeugdliteratuur. Van Lieshout lijkt alles te kunnen. Grappige rijmpjes, lieve gedichtjes, gedurfde poezie en hij gaat zowel de huis-tuin-en keuken thema's als zwaardere onderwerpen als dood en seksualiteit niet uit de weg.

Hou van mij is een boek om in te blijven bladeren en te lezen en van te genieten. Maar vooral om te hebben! Het is ook helemaal niet duur, laat ik dat nog maar een keer zeggen als reactie op een stukje van de auteur . Het boek kost 29.90 waar andere boeken van deze omvang al snel het dubbele zou hebben gekost. Het is iedere eurocent meer dan waard.

Jaaps boekencijfer: 9.0

Democratie in de klas

Jacques Vriens - Groep acht aan de macht


Vriens schrijft in het nawoord van Groep acht aan de macht dat hij in de tijd dat nog in het onderwijs werkte, bijna ieder jaar het democratiespel speelde. 'Het waren altijd heftige dagen'. Op die ervaringen baseerde hij zijn zoveelste schoolboek, die zich vrijwel altijd in groep 8 afspelen.

Meester Mario kan zijn klas maar met moeite in bedwang houden en bedenkt daarom een systeem waarbij de leerlingen twee dagen lang hun eigen klas mogen regeren. Er worden partijen opgericht, campagne gevoerd, verkiezingen gehouden. ministers aangesteld en een minister-president gekozen. Het is Vriens wel toevertrouwd om educatie te vermengen met een leuk verhaal. Hij verwerkt allerlei feitelijkheden over het politieke systeem en democratie en maakt doordoor inzichtelijk wat de voor- en nadelen zijn.

Vriens vlecht er nog wat thema's doorheen als racisme, de hoge verwachtingen van ouders en de strijd tussen gescheiden ouders en Vriens schuwt een behoorlijk vleug moralisme niet. Het boek is door al die verwikkelingen, verkiezingen en partijen wel erg vol en een beetje topzwaar maar Vriens is zo pretentieloos dat hem dat snel vergeven is.

Jaaps boekencijfer: 7.2

De spitzen aan de wilgen

Marjolijn Hof en Iris Kuijpers - Als niemand kijkt
Het verhaal van een meisje van wie het leven tot haar negentiende in het teken van balletdansen staat. Julia besluit op haar negentiende de spitzen aan de wilgen te hangen omdat ze het niet meer aan kan. Er is een aantal oorzaken waardoor ze het niet meer volhoudt die zowel op lichamelijk als op geestelijk vlak liggen en waar vooral een bitserige en fanatieke docente een rol in lijkt te spelen. Druk van de ouders is niet aan de orde, die laten haar volledig vrij. Hof en Kuipers schetsen de innerlijke strijd van een meisje dat haar droom in duigen ziet vallen en dat levert een nogal vlakke roman op. Vooral door de uiteindelijke keuze van Julia om te stoppen al direct aan het begin weg te geven. Daardoor is alle spanning weg en is het lastig om mee te leven. Het is allemaal wel vervelend voor Julia, de pijn en de twijfel en de competitie maar het komt niet echt aan. Hof lijkt zich er wat plichtmatig vanaf te maken en voegt weinig toe aan het nogal eendimensionale verhaal. Waar blijven bijvoorbeeld de mooiweerman met zijn mooiweerhond, die Julia vaak door het raam van de balletacademie ziet en die zo mooi haar verlangen naar een gewoon en ontspannen leven weergeven? Na het eerste hoofdstuk keren ze helaas niet meer terug.

Als niemand kijkt is het vijfde boek in de Slash-reeks waarin jeugdboekenschrijvers het waargebeurde verhaal van een jongere omvormen tot fictie. Tot nu toe ging het om behoorlijke drama's met behoorlijk veel ellende voor mensen die nog geen twintig zijn. Daar is Als niemand kijkt een uitzondering op en dat is een opluchting. Het is een verstandige en dappere keuze om in deze reeks ook gewonere verhalen op te nemen zodat het geen al te grote kommer en kwel wordt. Helaas is het bij Als niemand kijkt niet heel gelukkig uitgepakt maar dat ligt niet alleen aan het gebrek aan drama en grote problemen.

Jaaps boekencijfer 6.5

Liefde is oerchaos

Diet Verschoor - Gewoon Anders



Het vervolg op Nu ik!, de debuutroman van Diet Verschoor, over Pauline die zich na het overlijden van haar zusje Puck noemt. Het zusje speelt nu een rol op de achtergrond, Pauline praat af en toe met haar foto en krijgt dan ook antwoord. Samen met haar drie vriendinnen (het 'kwartet', de IJslandse Solja wordt aan het trio toegevoegd) interviewt Pauline voor een dokument over de liefde verschillende familieleden. Hete Pepers heet het dokument en Verschoor gebruikt het als vehikel om de hoofdpersonen over de liefde aan de praat te krijgen. Vrij overbodig want het gaat toch al nergens anders over. In Gewoon Anders is het liefde voor en liefde na. Wat een gedoe is dat toch in de puberteit. Liefde is een chaos is de conclusie van het dokument. De verwarring, de geheimen, de eenzaamheid, de grenzen: het hele scala komt voorbij. Het geheim van Harm, de broer van Pauline, is de rode draad van Gewoon Anders. Ze moet al over zoveel nadenken en dan doet haar broer ook nog eens gek. Het sterke van Gewoon Anders is dat Verschoor niet alleen haar hoofdpersoon met verwarrende gevoelens en gedachten opzadelt. Iedereen heeft ze en daardoor is het stuk minder erg. Zelfs volwassenen bakken er niet altijd even veel van. Alles in deze roman grijpt in elkaar en daarmee is het een vrij organisch en geloofwaardig geheel.

Beetje jammer van de titel die het geheim van Harm direct weggeeft en meer thema dan titel is. 'Harm is gewoon anders, zoals we allemaal op een bepaalde manier anders zijn', zegt Solja tegen het einde van het roman. En daarmee is de roman goed samengevat. Verschoor schrijft vloeiend en houdt de lezer vast al is de taal niet heel bijzonder waar de gedichten van Pauline dan weer een uitzondering op zijn. Onvergeeflijk is de spelfout op pagina 95 waar Pauline 'verontwaardigt' is.

Verschoor levert een degelijke roman af over de verwarring die vriendschappen, en liefde en alles wat daar tussen in zit, met zich meebrengt. Het einde suggereert heel nadrukkelijk een vervolg en dat is een prima vooruitzicht.

Jaaps boekencijfer: 8.2